دیابت یا بیماری قند یک اختلال سوخت و سازی (متابولیک) در بدن است. در این بیماری توانایی تولید هورمون انسولین در بدن از بین میرود یا بدن در برابر انسولین مقاوم شده و بنابراین انسولین تولیدی نمیتواند عملکرد طبیعی خود را انجام دهد. نقش اصلی انسولین پایین آوردن قند خون توسط سازوکارهای مختلف است.
بیماریهای قلبی عروقی
این بیماریها ممکن است موجب عوارض مهلکی مانند: بیماری عروق کرونری و نهایتا” منجر به حمله قلبی و سکته گردد. بیماریهای قلبی عروقی، شایعترین علت مرگ و میر در افراد مبتلا به دیابت است. فشار خون بالا، کلسترول بالا، قند خون بالا و سایر عوامل خطرساز به افزایش خطر عوارض قلبی و عروقی کمک میکند.
بیماریهای کلیوی
منشاء این بیماری، آسیب به عروق خونی کوچک در کلیه است، که منجر به نارسایی کلیهها و یا از کار افتادن کامل آنها میگردد. شیوع بیماریهای کلیوی در افراد مبتلا به دیابت، بسیار بیشتر از افراد فاقد دیابت است.
بیماری عصبی
زمانی که قند خون و فشار خون بسیار بالا است، دیابت میتواند منجر به آسیب به اعصاب سراسر بدن گردد. این آسیب عصبی به نوبه خود میتواند منجر به مشکلات گوارشی، اختلال نعوظ و بسیاری از عوارض دیگر شود. از متداولترین مناطق آسیبدیدگی ناشی از دیابت، اندامهای تحتانی (به ویژه پا) میباشد. به آسیب عصبی در این مناطق، “نوروپاتی محیطی” گفته میشود، که میتواند منجر به درد، سوزش و از دست دادن حس در آن قسمتها گردد. از دست دادن حس از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا میتواند موجب ناآگاهی فرد از وارد شدن صدمه و آسیب شود و نهایتا” منجر به عفونتهای جدی و احتمالا” قطع عضو گردد. افراد مبتلا به دیابت، بیش از 25 برابر بیشتر از افراد فاقد دیابت در معرض خطر قطع عضو قرار دارند.
بیماریهای چشم (رتینوپاتی دیابتی)
بسیاری از افراد مبتلا به دیابت، دچار نوعی از بیماریهای چشم (رتینوپاتی) میشوند، که باعث کاهش بینایی یا نابینایی آنها میگردد. بالا بودن مداوم سطح قند خون، همراه با فشار خون بالا و کلسترول بالا، از علل اصلی رتینوپاتی است.
عوارض و مشکلات بارداری
زنان مبتلا به هر نوع از دیابت در صورت عدم نظارت دقیق و مدیریت این بیماری، در طول بارداری در معرض خطر عوارض متعددی قرار خواهند گرفت. قند خون بالا در دوران بارداری میتواند به اضافه وزن جنین منجر شود. این مسئله میتواند باعث مشکلات مربوط به زایمان، ترومای جنین و مادر و نیز افت ناگهانی قند خون نوزاد پس از تولد شود. نوزادانی که در رحم مادر برای مدت زمان طولانی در معرض قند خون بالا هستند، در آینده در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار خواهند گرفت.