دیابت(بیماری قند) که امروزه در جوامع جهانی و نیز در کشور ما شیوع زیادی یافته است،جزء موارد ممنوعیت کامل روزه داری نیست بلکه بسته به حالات مختلف و وضعیت بیمار و صلاحدید پزشک، فرد میتواند برای روزه گرفتن یا نگرفتن تصمیم بگیرد.
به طور کلی می توان گفت که بیماران دیابتی که قند خونشان به خوبی تحت کنترل است و مبتلا به بیماریهای دیگر نیستند و به عبارت دیگر دیابت موجب صدمه به کلیه ها،چشمها،قلب و دیگراعضایشان نشده است و نیز بیمارانی که انسولین مصرف نمیکنند میتوانند روزه بگیرند.آنچه که باید بیماران دیابتی به آن توجه داشته باشند این است که روزه داری را نباید معادل رژیم غذایی برای کاهش قند دانست و ضرورت دارد که بیماران دیابتی اصول صحیح روزه داری و رژیم دائم خود را دراین ماه نیز رعایت نمایند.آنها نباید کالری دریافتی خود را در این ماه افزایش دهند و همچنین باید مصرف قندها و مواد شیرین مثل زولبیا و بامیه رامحدود نمایند.
فهرست
فرد دیابتی چطور میتواند قند خون خود را کنترل کند؟
بسیاری از دیابتی‌ها برای اطلاع از میزان قند خون خود و کنترل دیابت هر چند وقت یک بار آزمایش می‌دهند و نتیجه‌ای را که به عنوان جواب می‌گیرند ملاک عمل قرار می‌دهند، غافل از این که قند خون ما در طول شبانه‌روز در حال نوسان است و اندازه قند خونی که فقط یک بار در آزمایشگاه گرفته می‌شود لحظه‌ای بوده و بر اساس شرایط آن روز فرد است. متاسفانه بیشتر افراد دیابتی زمانی به آزمایشگاه مراجعه می‌کنند که وضعیت قند خون آن روز آنها با روزهای دیگر تفاوت دارد. منظور این است که خودشان را برای انجام یک آزمایش با وضع مطلوب تطبیق می‌دهند؛ مثلا از چند روز قبل رژیم‌های غذایی و نوع خوراک خود را مطابق اصول دیابت تنظیم می‌کنند. همچنین پرهیزهای مربوط به دیابت را فقط برای انجام آزمایش رعایت می‌کنند. در صورتی که برای کنترل قند خون دو معیار (کنترل‌های روزانه که افراد دیابتی به کمک نوارهای تست قند ادرار یا دستگاه‌های اندازه‌گیری قند خون انجام می‌دهند و آزمایش هموگلوبین A1C که نمایانگر میانگین قند خون سه ماه گذشته فرد دیابتی است) وجود دارد و با رعایت این دو مورد است که می‌توان درباره کنترل مطلوب قند خون فرد دیابتی اظهار نظر کرد.
میزان قند فرد دیابتی که تمایل به گرفتن روزه دارد، باید چقدر باشد؟
قند خون افراد معمولی در حالت ناشتایی 60 تا110 میلی‌گرم درصد (صد سی سی خون) است و معمولا دو ساعت پس از صرف غذا هم به بیش از 140 میلی‌گرم درصد نمی‌رسد. میزان قند افراد دیابتی هم برای کنترل مطلوب دیابت و جلوگیری از عوارض زودرس و دیررس دیابت باید به حد طبیعی نزدیک باشد. میزان قند فرد دیابتی که مایل به روزه‌داری است باید دو ساعت پس از غذا حداکثر 180میلی گرم درصد باشد. افزایش میزان قند بیش از این اندازه خطرناک است.
یک فرد دیابتی هنگام سحر و افطار میتواند چه نوع غذا و مواد خوراکی را مصرف کند؟
متاسفانه بیشتر افراد دیابتی درخصوص تغذیه صحیح در دیابت اطلاعات لازم را ندارند و به تصور غلط، مصرف غذاهایی با قند زود جذب مثل حلوا، خرما، شله‌زرد و… را طی دوران روزه‌داری بلامانع می‌دانند. خوب است این عزیزان توجه داشته باشند، زمان روزه‌داری هم باید مطابق تغذیه صحیح دوره‌های دیگر رفتار کنند. خوردن این نوع خوراکی‌ها در زمان روزه‌داری هم برای آنان مجاز نیست و بهتر است این افراد از مواد نشاسته‌ای دیرجذب مثل نان، میوه و لبنیات استفاده کنند.همچنین این افراد باید مواد نشاسته‌ای را به دفعات و در حجم کم‌مصرف کنند.
روزه داری و افت قندخون
یکی از عوارض خطر آفرین هنگام روزه داری ، کاهش بیش از حد قندخون است که خود را با علائمی همچون ضعف ، بی حالی ، عرق سرد ، تپش قبل ، سرگیجه ، تاری دید ، گرسنگی شدید و لرزش بدن و نهایتاً بیهوشی نشان می دهد .
در صورتیکه بیمار دیابتی روزه دار ، وسط روز دچار علائم افت قندخون شد باید فوراً با قندسنج قندخون را اندازه گیری نماید . در صورتیکه مقدار قندخون کمتر از 50 میلی گرم در دسی لیتر باشد حتماً روزه خود را می بایست افطار کند .
اگر دستگاه قندسنج ندارد ، در صورت پبدایش علائم افت قندخون سریعاً روزه خود را افطار کرده و با مصرف شربت و شیرینی به اندازه لازم مانع از بروز عوارض بعدی شود .
